Maślan sodu czy probiotyki? Poznaj różnice w działaniu i zastosowaniach

Zdrowe jelita są absolutnie kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. W utrzymaniu ich w dobrej kondycji mogą pomóc odpowiednio dobrane suplementy. Zalicza się do nich m.in. maślan sodu oraz probiotyki. Choć bardzo różnią się one mechanizmami oraz efektami działania, w niektórych wypadkach mogą się doskonale nawzajem uzupełniać. W tym artykule przyjrzymy się temu, czym różnią się oba te składniki wspomagające mikrobiotę, sprawdzimy, jakie mają zastosowanie oraz jak się uzupełniają.

Z tekstu dowiesz się:

• jaki wpływ na homeostazę organizmu ma kondycja jelit i co może ją zaburzyć;
• w jaki sposób można przywrócić funkcjonowanie jelit do równowagi;
• czym jest maślan sodu i jak wpływa na mikrobiotę jelitową;
• jakie substancje określa się mianem probiotyków i jak oddziałują one na stan jelit;
• czy istnieją zależności między funkcjami maślanu sodu i probiotyków;
• kiedy konieczna jest suplementacja i jak powinna wyglądać.

Klucz do zdrowia, czyli dobry stan jelit jest ważniejszy, niż ci się wydaje

Chociaż jelita wielu kojarzą się wyłącznie z procesem trawienia, tak naprawdę to tylko jedna (choć oczywiście niezwykle ważna!) z ich ról. Warto wiedzieć, że ten narząd pełni w organizmie inne bardzo istotne funkcje. Należą do nich m.in.:

• ochrona przed przenikaniem do krwiobiegu szkodliwych substancji i patogenów (tzw. bariera jelitowa). W przewodzie pokarmowym znajduje się nawet do 70% wszystkich komórek odpornościowych, dlatego można powiedzieć, że jelita to prawdziwa forteca obronna organizmu;
• wpływ na równowagę hormonalną – chociaż nie jest to powszechna wiedza, jelita mają ogromny wpływ na metabolizm hormonów – przede wszystkim estrogenów. To właśnie tutaj następują ich rozkład oraz eliminacja z organizmu. Zaburzenie tej funkcji może prowadzić np. do nowotworów hormonozależnych;
• zachowanie prawidłowych funkcji psychicznych, emocjonalnych i neurologicznych – jelita są bezpośrednio połączone z mózgiem za sprawą nerwu błędnego oraz sygnałów biochemicznych (produkcja niektórych neuroprzekaźników, jak serotonina, zachodzi również w jelitach), co oznacza, że nieprawidłowości w pracy jelit mogą prowadzić np. do zaburzeń nastroju;
• regulacja metabolizmu – właściwe funkcjonowanie jelit pozwala na efektywne przetwarzanie substancji odżywczych, dlatego wszelkie nieprawidłowości w ich pracy mogą prowadzić np. do otyłości czy insulinooporności.

Dla zdrowia kluczowa jest prawidłowa flora bakteryjna, która bierze aktywny udział we wszystkich wymienionych powyżej procesach. Złą informacją jest to, że jej skład i funkcjonowanie mogą dość łatwo ulec zaburzeniu. Wydarza się tak np. na skutek:

• niewłaściwej diety, ubogiej w błonnik, za to bogatej w cukry i tłuszcze nasycone. Mikroflorze jelitowej nie sprzyja również alkohol;
• stosowania niektórych leków, w tym np. antybiotyków, inhibitorów pompy protonowej (często zalecanych np. chorobie wrzodowej żołądka czy stanach zapalnych przełyku), a także środków przeczyszczających;
• stresu – może on bowiem doprowadzić do zaburzenia różnorodności mikroflory;
• chorób i infekcji – wszelkiego typu patogeny mogą wypierać z jelit korzystne dla ich funkcjonowania bakterie. Również niektóre choroby przewlekłe niekorzystnie wpływają na skład mikrobioty. Można wśród nich wymienić m.in. cukrzycę czy insulinooporność,
• niedostatecznej ilości snu i niewystarczającej aktywności fizycznej.

Przywracanie zdrowia jelit do równowagi – te działania są naprawdę skuteczne

Wiesz już, dlaczego zdrowie jelit jest tak istotne i w jaki sposób można je osłabić. Najwyższy czas więc porozmawiać o tym, jak można przywrócić prawidłowe funkcje tego narządu. Pewnie się domyślasz, że nie zawsze jest to łatwe i zwykle wymaga wdrożenia zmian obejmujących kilka obszarów funkcjonowania.

Zwykle konieczne są zmiany w diecie – zwiększenie ilości spożywanego błonnika oraz produktów fermentowanych, odstawienie żywności przetworzonej i zadbanie o prawidłowe nawodnienie. Równie istotne są wdrożenie regularnej aktywności fizycznej i metod zarządzania stresem (np. mindfulness, medytacja, joga), a także wyrównanie chorób przewlekłych (jak insulinooporność czy cukrzyca). Nie można również zapominać o suplementacji, która nie tylko zasili florę bakteryjną jelit w korzystne bakterie, ale też odpowiednio je odżywi i stworzy warunki do ich dalszego rozwoju. Do suplementów, które często się zaleca w przypadkach osłabienia funkcji bakterii jelitowych, zalicza się m.in. maślan sodu oraz probiotyki, o których porozmawiamy w dalszej części tego artykułu.

Maślan sodu wspiera funkcjonowanie i regenerację układu pokarmowego

Maślan sodu to sól sodowa kwasu masłowego, który jest krótkołańcuchowym kwasem tłuszczowym. Skąd jednak bierze się w jelitach? Otóż jest to jeden z produktów procesu fermentacji bakteryjnej błonnika zachodzącego przede wszystkim w okrężnicy. Maślan sodu odżywia mikrobiotę i pozytywnie wpływa na stan komórek błony śluzowej okrężnicy (enterocytów), reguluje jej pH i wykazuje działanie przeciwzapalne. Wspiera również integralność komórek nabłonka, uszczelniając tzw. barierę jelitową, która zapobiega przenikaniu toksyn do organizmu.

Jak możesz się domyślać, ilość kwasu masłowego produkowanego w jelitach zależy w dużej mierze od diety. Jeśli jest ona bogata w błonnik, organizm nie powinien mieć żadnego problemu z jego samodzielnym wytworzeniem. W przypadku regularnego spożywania dużej ilości produktów wysokoprzetworzonych bogatych w cukry proste jego synteza może być utrudniona.

Niestety nie zawsze określony sposób żywienia jest wyborem konkretnej osoby – czasem tzw. dieta ubogoresztkowa bywa elementem postępowania dietetycznego. Spożywanie produktów zawierających niewielkie ilości błonnika często jest zalecane w różnych schorzeniach przewodu pokarmowego, takich jak zespół jelita drażliwego, choroba Leśniowskiego-Crohna czy wrzodziejące zapalenie jelita grubego. W takich sytuacjach może być wskazane przyjmowanie maślanu soduw formie suplementu.

Wsparcie dla układu trawiennego zpewniają również probiotyki

Probiotyki to żywe organizmy które wywierają pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Są nimi głownie bakterie (Lactobacillus, Bifidobacterium), a także drożdże (Saccharomyces boulardii). Bakterie i grzyby probiotyczne nie są stałym elementem mikrobioty jelitowej, stanowią dostarczane z zewnątrz wsparcie zdrowia jelit. Przyjmowanie ich wraz z pożywieniem (głównie produktami fermentowanymi, jak jogurt czy kiszonki) czy suplementami diety (np. w postaci kapsułek) jest bardzo korzystne. Im więcej bowiem probiotyków przyklei się do ścian jelita, tym mniej będzie na nich miejsca dla niepożądanych patogenów.

Probiotyki uszczelniają barierę jelitową i wpływają pozytywnie na aktywność komórek układu odpornościowego, dlatego mają również bardzo istotny wpływ na ochronę organizmu przed patogenami. Działają również przeciwzapalnie, usprawniają procesy wchłaniania i trawienia, a także chronią mikrobiotę przed negatywnymi skutkami działania antybiotyków.

Warto wiedzieć, że po pewnym czasie od przyjęcia probiotyki zostają wydalone wraz z kałem. Ich obecność w okrężnicy jest więc zależna od ich regularnego dostarczania z zewnątrz. Probiotykoterapia generalnie jest uznawana za bezpieczną i wiele osób decyduje się na nią w ramach uzupełnienia prowadzenia zdrowego trybu życia.

Przeczytaj także: Probiotyki na odporność. Jak wzmocnić się na jesień?

Probiotyki i maślan sodu – podwójne wsparcie to zdrowsza mikrobiota?

Pewnie zaczynasz się zastanawiać, czy maślan sodu i probiotyki mogą w jakiś sposób współpracować, aby maksymalnie poprawić stan twoich jelit. Okazuje się, że jak najbardziej! Działanie obu tych składników można określić jako komplementarne: oba pozytywnie oddziałują na układ pokarmowy, jednak robią to na różnych poziomach:

• niektóre ze szczepów bakterii probiotycznych (w tym Lactobacillus i Bifidobacterium) mogą wspierać produkcję maślanu sodu w jelitach poprzez udział w procesie fermentacji błonnika. Tworząc sprzyjające środowisko, wspierają rozwój bakterii maślanotwórczych;
• maślan sodu ma działanie przeciwzapalne, dzięki czemu zmniejsza stres oksydacyjny, wspierając probiotyki w ich roli ochronnej;
•  zarówno maślan sodu, jak i probiotyki poprawiają funkcje mikrobioty: probiotyki zasiedlają ściany jelita, zapobiegając rozprzestrzenianiu się szkodliwych bakterii, zaś maślan wspiera zdrowie mikroflory;
• probiotyki modulują odpowiedź immunologiczną poprzez interakcje z enterocytami. Maślan sodu natomiast hamuje nadmierną aktywność układu immunologicznego i ogranicza produkcję cytokin prozapalnych, co uzupełnia działanie probiotyków.

Kiedy błona śluzowa jelit potrzebuje dodatkowego wsparcia, czyli wszystko o suplementacji

Jak już wspominaliśmy wcześniej, suplementację maślanem sodu zaleca się przede wszystkim w łagodzeniu chorób zapalnych jelit, schorzeniach prowadzących do zaniku śluzówki, zespole jelita drażliwego i czynnościowych zaburzeniach przewodu pokarmowego (zaparcia, biegunki, dyspepsja). Czasem konieczne jest stosowanie go również w zaburzeniach wchłaniania lub funkcjonowania mikrobioty jelitowej. Choć zdrowe osoby również niekiedy decydują na suplementację, w przypadku większości z nich nie ma takiej potrzeby. Rozpoczęcie i formę kuracji należy za każdym razem skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Kapsułki przyjmuje się zwykle dwa razy dziennie po posiłku, a kuracja zazwyczaj trwa minimum trzy miesiące.

Nieco inaczej ma się sprawa z suplementowaniem probiotyków: ich wsparcie jest potrzebne dużo częściej, np. po antybiotykoterapii, w momentach osłabienia odporności czy zwiększonego wysiłku fizycznego. Coraz więcej osób przyjmuje też probiotyki profilaktycznie, jako element zdrowego stylu życia. I choć ich przyjmowanie nie jest konieczne, aby być zdrowym, może ono odgrywać istotną rolę w profilaktyce infekcji i wspieraniu układu odpornościowego, a także terapii otyłości i problemów psychicznych. Dla większości osób przyjmowanie probiotyków jest w pełni bezpieczne, jednak należy być ostrożnym w podejmowaniu decyzji o ich przyjmowaniu w przypadku ciężkich stanów chorobowych. Suplementy probiotyczne przyjmuje się podczas posiłku lub tuż po nim.

Oczywiście komplementarne suplementowanie kwasu masłowego i probiotyków w niektórych sytuacjach zdrowotnych może być całkiem dobrym rozwiązaniem. Profilaktyczne przyjmowanie maślanu sodu zwykle jednak nie jest zalecane. Inaczej jest z probiotykami, które często stanowią regularne uzupełnienie zdrowego stylu życia. Jak jednak w takim razie zadbać o zdrowie jelit tak, aby przyjmowane w preparatach probiotyki były odpowiednio odżywiane i skutecznie wspierane w kolonizowaniu jelit, a przy tym wspomagały naturalną produkcję maślanu sodu? Znamy na to sposób!

Możesz brać postbiotyk z maślanem sodu, ale możesz wybrać probiotyk NOYO Happy Belly, który łączy działanie probiotyczne z postbiotycznymSuplement NOYO® Happy Belly każdego dnia dostarczy do twojego organizmu aż 6 miliardów żywych bakterii probiotycznych należących do trzech szczepów. Ich skuteczność jest wspierana przez postbiotyki. Są to bioaktywne związki będące produktami metabolizmu bakterii probiotycznych w jelitach. Należą do nich m.in. enzymy, peptydy i krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, w tym… pewne ilości kwasu masłowego. To oznacza, że preparaty postbiotyczne zawierają właśnie tę substancję odżywiającą bakterie probiotyczne i… wiele innych o podobnie korzystnym oddziaływaniu. Co więcej, gdy działanie maślanu sodu kończy się w jelitach, działanie postbiotyków jest szersze i obejmuje m.in. wsparcie komunikacji między jelitami a mózgiem. Decydując się na preparaty z postbiotykami, zyskujesz więc na pełne spektrum korzyści!

Jak zadbać o zdrowie jelit? Najważniejsze są oczywiście zbilansowany sposób żywienia, regularna aktywność fizyczna, a także odpowiednie nawodnienie. Dopiero w dalszej kolejności można wdrożyć suplementację. Probiotyki, najlepiej wspierane dodatkiem odżywczych postbiotyków, dobrze się sprawdzą w stanach osłabienia organizmu, ale też w profilaktyce, jako uzupełnienie zdrowego stylu życia. Nie są one stałym elementem mikrobioty jelit, ale tworzą doskonałe środowisko do jej prawidłowego rozwoju.

Maślan sodu natomiast u zdrowych osób jest produkowany w jelitach w wystarczających ilościach. Przyjmowanie jego preparatów należy więc raczej zarezerwować do momentu wystąpienia takiej konieczności.

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/361179,maslan-sodu-co-to-dzialanie-skutki-uboczne

https://www.mp.pl/pytania/pediatria/zywienie-dzieci-zdrowych/wytyczne/311204,postbiotyki-czyli-zycie-po-zyciu