Pomimo tego, że pobranie krwi to jeden z podstawowych procesów diagnostycznych, w dniu poprzedzającym badanie często nachodzą nas różne wątpliwości. Na szczęście przygotowanie do badań krwi jest bardzo proste — należy jedynie pamiętać o kilku zasadach, aby uzyskane wyniki jak najlepiej odzwierciedlały realny stan. Jeśli więc chcesz wiedzieć, czy można brać leki przed badaniem krwi, a także kiedy spożyć ostatni posiłek, czytaj dalej! 

Jakie informacje zapewnia badanie krwi? 

Zacznijmy od tego, czym są podstawowe badania krwi, jakie można wykonać. Otóż pozwalają one ocenić ogólny stan zdrowia i wykryć wiele chorób — dlatego też niektóre z nich powinno wykonywać się regularnie, a inne w zależności od objawów, historii chorób oraz zaleceń lekarza. Jeśli zastanawiasz się, co warto zbadać z krwi, oto przykłady podstawowych diagnostyk:

• Morfologia krwi — bada skład i morfologię krwinek oraz płytek krwi. Pozwala ocenić kondycję organizmu, a także wykryć anemię, infekcje, stany zapalne, zaburzenia krzepnięcia krwi, a także inne choroby krwi.
• Odczyn Biernackiego (OB) — mierzy szybkość opadania erytrocytów w próbówce i jest wskaźnikiem stanu zapalnego w organizmie. 
• Glukoza — badanie, za pomocą którego sprawdza się poziom cukru we krwi. Glukoza to istotne źródło energii dla komórek, ale jej nadmiar lub niedobór mogą być szkodliwe dla zdrowia. Niedobór glukozy może być spowodowany m.in. przez nadczynność tarczycy lub choroby wątroby, a nadmiar przez zaburzoną produkcję insuliny.
• Lipidogram — badanie, które mierzy poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi. Oba te tłuszcze pełnią ważne funkcje w organizmie, jednak ich nadmiar prowadzi do rozwoju miażdżycy, chorób układu krążenia, a nawet zawału serca czy udaru mózgu.
• Próby wątrobowe — badanie, za pomocą którego sprawdza się poziom enzymów i substancji wytwarzanych przez wątrobę, co pozwala wykryć m.in. zapalenie, marskość, kamicę żółciową oraz nowotwory.

Podsumowując, badania krwi zapewniają informacje o podstawowych parametrach zdrowia, stanach zapalnych organizmy, gospodarce węglowodanowej, gospodarce wodno-elektrolitowej, równowadze kwasowo-zasadowej, gospodarce lipidowej, a także funkcjonowaniu wątroby, nerek i tarczycy. Zdecydowanie jest to więc bardzo przydatne narzędzie diagnostyczne. Skoro wiesz już, co warto zbadać z krwi, przejdźmy do tego, w jaki sposób przygotować się do pobrania. Zacznijmy od najczęściej pojawiającego się pytania, dotyczący jedzenia: kiedy ostatni posiłek przed badaniem krwi?

Czy podczas pobrania krwi trzeba być na czczo? Co przed badaniem krwi należy zrobić?

Podczas badania krwi trzeba być na czczo — spożywanie posiłków może bowiem zaburzyć wyniki badań, dlatego właśnie 8-12 godzin przed pobraniem należy ograniczyć jedzenie i pić jedynie wodę niegazowaną. Najważniejsze badania krwi mogą jednak wymagać nawet dłuższego postu: jest to istotne w przypadku badań związanych z insuliną oraz lipidogramem. Skoro wiesz już, kiedy ostatni posiłek przed badaniem krwi, warto wiedzieć też, że przed badaniem należy unikać alkoholu, nie wolno palić papierosów, pić kawy oraz herbaty, a także — co może wydawać się dziwne — żuć gumy do żucia! Powód jest prosty, wszystkie te produkty mogą po prostu wpływać na poziom niektórych parametrów. Pamiętaj też, że w dniu poprzedzającym badanie należy unikać obfitych i tłustych posiłków. Jeśli chodzi o to, czy można brać leki przed badaniem krwi, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, czy możesz zażyć konkretne farmaceutyki oraz suplementy. Stosując się do tych zasad z pewnością nie popełnisz żadnego błędu. Podsumowując, pobranie krwi na czczo jest ważne dla uzyskania wiarygodnych i prawidłowych wyników, które pomogą w ocenie stanu zdrowia i wykryciu ewentualnych chorób.

Czy rzeczywiście należy się udać na pobranie krwi rano?

Mówiąc o tym, jak się przygotować do badania krwi, trzeba wspomnieć o porze wizyty w laboratorium. Zdecydowanie najlepiej jest udać się na pobranie rano, ponieważ wiele parametrów krwi zmienia się w ciągu dnia i zależy od różnych czynników, wśród których można wymienić spożywanie posiłków, wysiłek fizyczny, stres oraz ilość snu. Dlatego właśnie wykonanie badania rano, na czczo, zwiększa wiarygodność wyników. Dodatkowo trzeba też wspomnieć o tym, że niektóre badania wymagają pobrania krwi o określonej godzinie, ponieważ część substancji w organizmie jest wydzielanych w rytmie dobowym. Tak jest np. w przypadku hormonów tarczycy, dlatego jeśli zastanawiasz się, w którym dniu cyklu badać TSH oraz w jakiej porze dnia to zrobić, koniecznie skonsultuj się z lekarzem lub pracownikiem laboratorium, aby uzyskać dokładne wytyczne. 

Temat tego, w jakim dniu cyklu TSH powinno być badane, interesuje wiele kobiet — co pokazuje tylko, jak często zapominamy lub nie myślimy o tym, aby dopytać się o szczegóły badań. Warto więc wiedzieć, że badanie TSH można wykonać w dowolnej fazie cyklu miesiączkowego, ponieważ nie ma ona istotnego klinicznego znaczenia przy określaniu stężenia tego hormonu we krwi. Jeśli natomiast zastanawiasz się, czy brać leki przed badaniem TSH, zaleca się, aby przyjąć je już po pobraniu krwi. 

Kolejnym często pojawiającym się pytaniem jest to, w którym dniu cyklu zrobić prolaktynę. Badanie tego hormonu pozwala ocenić funkcjonowanie przysadki mózgowej oraz tarczycy, a także wykrywać zaburzenia, wpływające na płodność, laktację, libido i inne aspekty zdrowia. Podobnie jak w przypadku TSH, badanie to można wykonać w każdej fazie cyklu miesiączkowego. Należy je jednak wykonywać na czczo w godzinach porannych.

Jeśli zastanawiasz się, które z badań laboratoryjnych wymagają tego, aby wykonać je w określonym czasie, oto najczęściej są to badania hormonalne na estradiol, hormon luteinizujący, hormon folikulotropowy, prolaktynę oraz testosteron. Wykonuje się je między 3. a 6. dniem cyklu menstruacyjnego.

Przyjmowane leki a wynik badania. Czy można brać leki przed pobraniem krwi?

Zastanawiasz się, czy odstawić wit D przed badaniem i kiedy odstawić żelazo przed badaniem krwi? Czy w ogóle można brać leki przed pobraniem krwi? Ten temat już trochę poruszyliśmy, ale warto dokładnie sprawdzić, jakie są konkretne wytyczne dla poszczególnych farmaceutyków. Przede wszystkim zawsze należy skonsultować z lekarzem przyjmowane preparaty przed pobraniem materiału! Najlepiej jest jednak pierwszą dawkę leku przyjmowanego na stałe przyjąć dopiero po badaniu krwi. Są jednak leki i składniki, których przed pobraniem próbki zdecydowanie nie wolno przyjmować. Są to m.in. aspiryna, ibuprofen, naproksen, wafaryna, heparyna, kortykosteroidy oraz niektóre leki przeciwdepresyjne. Mogą one wpłynąć na wynik badania i zaburzyć poziom niektórych parametrów, takich jak glukoza, cholesterol, kreatynina, kwas moczowy, enzymy wątrobowe, hormony tarczycy, układ krzepnięcia, etc. 

Wracając do pytań, zawartych w pierwszym zdaniu. Jak wpływają witaminy na badanie krwi? Jak się przygotować w takim przypadku? Otóż nie ma potrzeby odstawiania witaminy D przed badaniem krwi. Jeśli natomiast chodzi o żelazo, to czas jego odstawienia zależy od rodzaju badania. W przypadku badania ogólnego, nie ma potrzeby odstawiania, jednak jeśli zamierzasz sprawdzić właśnie poziom żelaza w organizmie, należy zaprzestać przyjmowania na 12 godzin przed pobraniem krwi.

Również suplementy diety, zawierające wyciągi roślinne, mogą mieć duży wpływ na wynik badania, a dokładniej hormony, enzymy oraz stężenie elektrolitów we krwi. Podobnie w przypadku preparatów multiwitaminowych — mogą one fałszować wyniki, przez co poważne problemy zdrowotne nie zostaną wykryte odpowiednio wcześnie. Lekarz, który wypisuje skierowanie na badanie z pewnością powie Ci, czy możesz je przyjmować przed pobraniem krwi, a jeśli nie, na jaki okres należy je odstawić.

Zobacz też: Suplementy a antykoncepcja hormonalna. Czy można je łączyć?

Co może mieć wpływ na wynik badania krwi? Podsumowanie

Na wynik badania krwi może mieć wpływ wiele czynników, takich jak:

• Dieta: Spożywanie posiłków przed badaniem krwi może zaburzyć poziom niektórych parametrów, takich jak glukoza, cholesterol, trójglicerydy, kwas moczowy itp., dlatego zaleca się zachować odpowiedni czas na czczo przed badaniem, który zależy od rodzaju badania. Niektóre badania wymagają również specjalnej diety, np. bezglutenowej, bezmlecznej, bezcukrowej.
• Alkohol: Spożywanie alkoholu przed badaniem krwi może wpływać na poziom niektórych parametrów, takich jak amoniak, bilirubina, czas krzepnięcia krwi, enzymy wątrobowe, kwas moczowy itp. Dlatego zaleca się nie spożywać alkoholu co najmniej 3 dni przed badaniem.
• Wysiłek fizyczny: Wysiłek fizyczny przed badaniem krwi może wpływać na poziom niektórych parametrów, takich jak glukoza, kortyzol, kreatynina, kwas moczowy, enzymy mięśniowe, hematokryt, liczba płytek krwi. Zaleca się więc unikać wysiłku fizycznego przed badaniem, chyba że trenujemy regularnie od dłuższego czasu.
• Stres: Odczuwanie stresu przed badaniem krwi może wpływać na poziom niektórych parametrów, takich jak glukoza, kortyzol, prolaktyna czy hormony tarczycy.
• Leki: Przyjmowanie leków przed badaniem krwi może wpływać na poziom niektórych parametrów, takich jak glukoza, cholesterol, kreatynina, kwas moczowy, enzymy wątrobowe, hormony tarczycy, układ krzepnięcia itp. Dlatego przed badaniem należy poinformować lekarza i personel pobierający krew o wszystkich przyjmowanych lekach, suplementach diety i preparatach ziołowych. Lekarz zlecający badanie decyduje, czy w dniu badania lub w okresie poprzedzającym można przyjmować leki.
• Pora dnia: Wykonywanie badania krwi o różnych porach dnia może wpływać na poziom niektórych parametrów, takich jak TSH, kortyzol, melatonina, prolaktyna itp. Dlatego zaleca się wykonywać badanie krwi rano, pomiędzy godziną 7 a 10, ponieważ wiele parametrów krwi zmienia się w ciągu dnia i zależy od czynników takich jak spożywanie posiłków, wysiłek fizyczny, stres czy sen.

Jak przygotować się do pobrania krwi? Podsumowanie

Przestrzegając powyższych zasad z pewnością nie będziesz musiał lub musiała martwić się o prawidłowość otrzymanych wyników. Jeśli natomiast zastanawiasz się, co warto zbadać z krwi, ponieważ chcesz rozpocząć suplementację, na naszym blogu znajdziesz artykuł, w którym dokładnie opisano, jakie kroki należy podjąć, aby dopasować konkretne preparaty do Twoich potrzeb. W przypadku pytań, dotyczących produktów Noyo Pharm, zapraszamy do konsultacji z ekspertami — czekamy na Ciebie na specjalnej infolinii, możesz też napisać do nas maila lub wiadomość w social mediach!

Zobacz też: Co sprawdzić przed suplementacją? Badanie krwi na niedobór witamin i minerałów