Starzenie się organizmu to zupełnie naturalny proces, który wiąże się z zachodzeniem w organizmie licznych zmian. Wiele z nich może wpływać m.in. na zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze lub sposób ich wchłaniania, co często skutkuje charakterystycznymi dla podeszłego wieku problemami zdrowotnymi. Zapobieganie niedoborom witamin i innych składników odżywczych oraz uzupełnianie tych już powstałych mogą znacząco poprawić jakość życia osób w starszym wieku. Sama dieta – choć niezwykle istotna – nie zawsze jednak wystarcza i często pojawia się konieczność sięgnięcia po suplementy. Jak robić to z głową? Tego dowiesz się z naszego artykułu.

Z artykułu dowiesz się:

• jakie zmiany zachodzą w organizmach osób w starszym wieku;
• jakie specyficzne problemy zdrowotne dotykają seniorów;
• co można zrobić, aby zachować sprawność na dłużej;
• czy odpowiednia dieta wystarczająco wspiera starzejący się organizm;
• kiedy konieczne może być sięgnięcie po witaminy i minerały;
• dlaczego warto bardzo starannie wybierać witaminy i suplementy dla seniorów;
• jakie preparaty suplementacyjne są bezpieczne dla osób w jesieni życia.

Wraz z wiekiem organizm zaczyna mieć inne potrzeby

Wiele zmian zachodzących w procesie starzenia się jest dostrzegalnych gołym okiem. W jesieni życia ludzie mają więcej zmarszczek i siwe włosy, widocznie słabną, nie cieszą się już tak dobrą kondycją jak niegdyś. Tak naprawdę to, co widać na zewnątrz, jest tylko wierzchołkiem góry lodowej. Największe zmiany zachodzą bowiem wewnątrz organizmu i dotyczą wszystkich tkanek i układów ciała. Można wśród nich wymienić m.in.:

• w układzie mięśniowo-szkieletowym – zmniejszenie się masy mięśni i ich siły (fachowo nazywane sarkopenią), utrata masy kostnej (dotyczy przede wszystkim kobiet), ograniczenie elastyczności stawów;
• w układzie sercowo-naczyniowym – większa sztywność naczyń krwionośnych, spadek wydolności serca, wzrost ryzyka rozwoju chorób układu krążenia;
• w układzie nerwowym – ograniczenie liczby neuronów, spowolnienie przewodnictwa nerwowego, zwiększona podatność na choroby neurodegeneracyjne;
• w układzie odpornościowym – osłabienie odporności;
• w obszarze przemiany materii – spowolnienie metabolizmu, wzrost ryzyka niedoborów niektórych składników odżywczych.

Osoby starsze są bardziej narażone na wiele schorzeń

Bezpośrednim efektem osłabienia układów narządów, zachodzących w organizmie procesów degeneracyjnych, a także zmian metabolicznych i hormonalnych są predyspozycje do niektórych chorób i zaburzeń. Do tego wszystkiego dochodzi jeszcze kumulacja doświadczeń z całego życia – przebyte urazy, choroby i operacje, ale też inne czynniki (promieniowanie UV, smog czy np. bierne palenie).

Na jakie problemy zdrowotne najczęściej skarżą się seniorzy? Można wśród nich wymienić m.in.:

• choroby przewlekłe – nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroby serca, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), reumatoidalne zapalenie stawów;
• zaburzenia neurologiczne i psychiczne – demencja, choroba Parkinsona, depresja starcza, zaburzenia lękowe;
• schorzenia wzroku i słuchu – zaćma, jaskra, ubytek słuchu;
• zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego – zaparcia, refluks;
• problemy kostno-stawowe – osteoporoza;
• zaburzenia funkcjonowania układu moczowo-płciowego – nietrzymanie moczu, przerost gruczołu krokowego. 

Sprawdź też: Suplementy na poprawę wzroku i witaminy na pracę oka

Wzmocnienie organizmu powinno być dla seniora priorytetem

Osoby starsze mogą korzystać z wielu różnych strategii pomagających zachować zdrowie i sprawność. Do najważniejszych z nich z pewnością należy regularny ruch, który pozwala wzmocnić mięśnie i kości oraz uleastycznić stawy. Równie istotne są aktywność umysłowa (np. nauka języków obcych, rozwiązywanie krzyżówek), a także podtrzymywanie bliskich relacji z rodziną i przyjaciółmi. Dla zdrowia psychicznego są one tym, czym aktywność fizyczna dla ciała – pomagają zachować sprawność umysłu, a także zapobiegać depresji, lękom i poczuciu osamotnienia. Nie należy zapominać także o utrzymaniu właściwej higieny snu i regularnych badaniach profilaktycznych, które w razie potrzeby pozwolą na szybką interwencję.

Podobnie jak w przypadku problemów zdrowotnych u młodych ludzi, w wielu sytuacjach wybawieniem dla seniorów może się okazać również modyfikacja diety. Oczywiście także ograniczenie jednych produktów na rzecz innych nie sprawi, że choroby i zaburzenia znikną w magiczny sposób, a senior przestanie się starzeć. Pozwoli jednak z pewnością wzmocnić jego ciało, a także spowolnić niektóre procesy degeneracyjne.

   Wszystko, co ważne dla zdrowia, czyli jakich pokarmów potrzebuje senior

Starsi ludzie mają nieco odmienne zapotrzebowanie na witaminy, minerały i inne składniki odżywcze niż ci w kwiecie wieku. Wiele oczywiście zależy od konkretnego przypadku. Można jednak ogólnie stwierdzić, że składnikami odżywczymi szczególnie istotnymi dla przedstawicieli tej grupy są:

• białko – jest składnikiem budulcowym mięśni, dlatego jego odpowiednia podaż jest niezwykle istotna m.in. właśnie dla zapobiegania sarkopenii. Źródłami białka są oczywiście mięso, ryby, nasiona roślin strączkowych, orzechy, jaja i nabiał;
• tłuszcze omega-3 – ten rodzaj tłuszczów redukuje stany zapalne, chroni przed demencją i chorobami układu sercowo-naczyniowego (bogactwo tłuszczów omega-3 można znaleźć przede wszystkim w tłustych rybach morskich, ale też nasionach, orzechach i olejach);
• witaminy – oprócz witaminy C, obecnej głównie w warzywach i owocach, niezwykle istotne są również witamina D (tłuste ryby, mleko, jaja grzyby), a także witaminy z grupy B, w tym m.in. witaminy B₆ i B₁₂ (mięso, nabiał i jaja);
• składniki mineralne – do najważniejszych należą: wapń, który wzmacnia kości i zęby (najwięcej jest go w produktach mlecznych, tofu czy migdałach); cynk (mięso, owoce morza, pestki dyni, orzechy, fasola) – przyspiesza gojenie się ran i wzmacnia odporność; magnez (orzechy, nasiona) – wspiera funkcje mięśni i nerwów, a także reguluje ciśnienie krwi; 
• antyoksydanty – to substancje neutralizujące wolne rodniki i chroniące przed stresem oksydacyjnym, a co za tym idzie – wspierające zdrowie skóry i spowalniające procesy starzenia się. Sporo antyoksydantów można znaleźć m.in. w owocach jagodowych (truskawki, borówki, jagody, maliny), zielonej herbacie, orzechach i nasionach, a także gorzkiej czekoladzie;
• probiotyki – ich spożycie jest ważne dla poprawy odporności seniora. Warto go więc zachęcać do sięgania po fermentowane produkty mleczne i kiszonki.

Zbilansowana dieta dla seniora kładzie nacisk przede wszystkim na pokarmy, które stanowią bogate źródła wymienionych powyżej składników pokarmowych. Oczywiście jadłospis warto dostosować do potrzeb danej osoby, w zależności od problemów, z którymi się boryka. Jeśli zmaga się z chorobami psychicznymi czy neurodegeneracyjnymi, bardzo ważne będą zdrowe tłuszcze, a także witamina B₁₂, które są niezbędne do prawidłowej pracy układu nerwowego. Natomiast w przypadku osłabienia kości będą to pokarmy zawierające wapń i fosfor, a także ułatwiającą wchłanianie tych minerałów w jelitach witaminę D₃. Aby zmniejszyć zaparcia, niezastąpione będą oczywiście produkty bogate w błonnik i duże ilości wody.

Przeczytaj również: Naturalny probiotyk. Najlepszy produkt dla jelit

Kiedy dieta to za mało, czas na suplementację

W idealnych warunkach bliska ci osoba pilnuje dobrze skomponowanej diety, a wszystkie składniki wchłaniają się w jej układzie pokarmowym bez większych problemów. Niestety w życiu bardzo rzadko bywa idealnie. Zdarza się więc, że seniorzy nie mogą (brak apetytu, problemy z gryzieniem przełykaniem) lub nie chcą (zmienne preferencje żywieniowe) przyjmować wielu pokarmów (np. typowo białkowych). Starzejący się organizm może również mieć problemy z przyswajaniem wielu składników pokarmowych (jak witamina B₁₂ i D, a także wapń i żelazo). Albo ze względu na choroby przewlekłe mieć ponadprzeciętne zapotrzebowanie na niektóre składniki. Wszystko to prowadzi do jednej konkluzji – czasami jedzenie to nie wszystko i seniorowi naprawdę potrzebne są dobre suplementy diety. Dobre, czyli jakie? O tym opowiemy ci już za chwilę!

Witaminy i minerały – sięgaj wyłącznie po te najwyższej jakości 

Wyboru suplementów dla osób w jesieni życia trzeba dokonywać ze szczególną starannością. Przedstawiciele tej grupy wiekowej mogą mieć bowiem trudności z przyjmowaniem niektórych form suplementów (większych tabletek, kapsułek). Ponadto część preparatów wchodzi w niekorzystne interakcje z przyjmowanymi przez seniora na stałe lekami (np. witamina K czy kolagen mogą niekorzystnie wpływać na skuteczność środków przeciwzakrzepowych, a żelazo lub wapń – na wchłanianie niektórych leków). Dlatego przed wdrożeniem jakichkolwiek preparatów suplementacyjnych (a zawłaszcza kompleksów witamin) każdorazowo warto się skonsultować z lekarzem lub dietetykiem. W ten sposób zyskasz pewność, że nie zaszkodzisz bliskiej ci osobie. 

Badania wskazały, że seniorowi brakuje witamin, a specjalista określił wskazaną dawkę? Najwyższy czas na wybór konkretnego preparatu witaminowego! Błądząc między alejkami w aptece lub prześwietlając strony kolejnych sklepów internetowych w poszukiwaniu tego najlepszego, nie zapominaj, by sprawdzić:

• wiarygodność producenta (znana firma, odznaczona certyfikatami);
• skład produktu (powinien być jak najprostszy i jak najbardziej przejrzysty);
• dawkowanie i przyswajalność (dawka składnika powinna być odpowiednio wysoka, a jego forma – jak najlepiej przyswajalna dla organizmu);
• czystość i bezpieczeństwo preparatu (powinien być oznaczony jako wolny od pestycydów, metali ciężkich i GMO – jak produkty w naszej ofercie).

Unikaj suplementów o podejrzanie niskich cenach, które na etykietach nie mają szczegółowych danych, a także tych, które obiecują zdecydowanie więcej, niż rzeczywiście mogą zdziałać.

Co może zaszkodzić osobie w podeszłym wieku, a co warto suplementować?

W przypadku większości witamin dla seniorów należy zachowywać szczególną ostrożność. Są jednak takie składniki, które – jeśli pochodzą z pewnych źródeł – można suplementować całkiem bezpiecznie. Należą do nich m.in. odżywki białkowe. Dobrze po nie sięgać, kiedy senior ma problem z przyjmowaniem produktów białkowych albo po prostu zmaga się z brakiem apetytu (a przy tym nie ma problemów z nerkami!). Świetnym wyborem mogą być odżywki do przygotowywania koktajli o różnych smakach. Pyszny napój o smakach ciasteczkowym, czekoladowym, cappuccino lub czerwonych owoców być może okaże się na tyle kuszący, że zostanie wypity z ochotą. 

Warto również sięgać po dobrej jakości oleje – takie jak np. NOYO^® ImmunOil – specjalna mieszanka olejów lnianego, słonecznikowego i z czarnuszki dostarczy seniorowi przeciwzapalnych kwasów tłuszczowych omega-3, które wspierają prawidłową pracę układu nerwowego, oraz antyoksydantów (m.in. w postaci witaminy E), pozytywnie wpływających na stan skóry.

W wielu wypadkach warto również sięgnąć po probiotyki, które ograniczą możliwość wystąpienia infekcji, a podniosą wchłanianie witamin i składników mineralnych. Oczywiście pod warunkiem, że wykorzystane w nich szczepy zostaną starannie dobrane, a ich działanie w jelitach – wsparte dodanymi do preparatu synbiotykami (substancjami, które odżywiają pożyteczne bakterie w jelitach). Szukasz probiotyku, który spełnia te kryteria? Dobrym wyborem może być np. NOYO® Pro.Bio.

Zdrowie osób w jesieni życia zależy od bardzo wielu czynników i nie na wszystkie niestety mamy wpływ. Można jednak skutecznie je wspierać, m.in. za pomocą dobrze zbilansowanej diety i odpowiednio dobranych suplementów dobrej jakości. Ważne, aby unikać preparatów z niepotrzebnymi dodatkami i zwracać uwagę na przyswajalność zawartych w nich składników. Stosunkowo bezpieczne są suplementy w postaci odżywek białkowych, mieszanek zimnotłoczonych olejów czy probiotyków. Przyjmowanie kolagenu, a także witamin czy minerałów warto jednak skonsultować z lekarzem lub dietetykiem. Nieprawidłowo stosowane, mogą m.in. wejść w niepożądane interakcje ze stosowanymi na co dzień lekami albo spowodować inne komplikacje zdrowotne. A przecież nie o to w tym wszystkim chodzi.

Źródła:

https://iapam.com/medical-weight-management-library/collagen-peptides-side-effects

https://ncez.pzh.gov.pl/choroba-a-dieta/choroby-neurodegeneracyjne/dieta-zmniejszajaca-ryzyko-demencji/