Dlaczego foliany są polecane kobietom w ciąży i karmiącym?
Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników opublikowało na początku marca bardzo istotne informacje, dotyczące suplementacji aktywnych folianów w okresie ciąży oraz połogu. Odpowiedni poziom witamin z grupy B, a także innych składników odżywczych ma znaczący wpływ na zdrowie matki oraz płodu — dlatego też odpowiednie ich ilości należy dostarczać wraz z pożywieniem i za pomocą suplementacji. Jednak nie tylko dawki kwasu foliowego oraz folianów mają znaczenie. Jak pokazują wytyczne PTGiP, to przyjmowanie konkretnych form witaminy B9 znacząco wpływa na rozwój ciąży.
Przez trzy dekady preferowano stosowanie kwasu foliowego w suplementach diety i produktach farmaceutycznych. Jednak od czasu opracowania jego aktywnej formy, rosnąca liczba badań medycznych sugeruje, że lepsze efekty przynosi wykorzystanie folianów występujących w naturze.
Tworząc NOYO® Pregna, od początku braliśmy pod uwagę właśnie wiedzę, którą dzieli się PTGiP, dlatego też w składzie znalazł się opatentowany Quatrefolic®. Jest to sól glukozaminowa kwasu (S)–5-metylotetrahydrofoliowego, strukturalnie analogiczna do naturalnie występującego kwasu foliowego. Stąd też dużo lepsza przyswajalność naszego preparatu.
Różnica między folianami a kwasem foliowym jest istotna. Foliany to naturalnie występujące w żywności związki, które są aktywną formą witaminy B9, znanej również jako kwas lewomefoliowy lub 5-metylotetrahydrofolian (5-MTHF). W przeciwieństwie do nich kwas foliowy jest syntetyczną formą witaminy B9, używaną w suplementach i wzbogaconej żywności.
Aktualne badania pokazują, że to foliany są kluczowym składnikiem dla komórek rozwijającego się zarodka i płodu, które intensywnie się dzielą, i odgrywają istotną rolę w suplementacji podczas ciąży oraz laktacji.
Czym różnią się kwas foliowy i foliany?
Zacznijmy od podstaw, aby jak najlepiej zrozumieć, dlaczego przyjmowanie kwasu foliowego oraz folianów ma tak ogromne znacznie.
Folian to naturalnie występująca w żywności forma witaminy B9, znanej również jako kwas foliowy. Foliany są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, w tym układu nerwowego oraz krwiotwórczego. Są one jednak szczególnie istotne dla kobiet w ciąży, ponieważ zapobiegają wadom cewy nerwowej u płodu.
Warto też wiedzieć, że foliany są grupą związków o podobnych właściwościach odżywczych, jak kwas foliowy, a ich aktywną formą w organizmie jest 5-metylotetrahydrofolian (5-MTHF). Związek jest przekształcany w układzie trawiennym przed wejściem do krwiobiegu. O naturalnych źródłach folianów jeszcze opowiemy, natomiast ich duże ilości można znaleźć m.in. w zielonych warzywach liściastych, roślinach strączkowych i w niektórych owocach.
Przede wszystkim należy jednak zapamiętać, że kwas foliowy i foliany to różne formy witaminy B9, które odgrywają ważną rolę dla naszego zdrowia, ale różnią się pod względem struktury chemicznej oraz sposobu działania w organizmie. Oto kluczowe różnice:
- Kwas foliowy to syntetyczna forma witaminy B9, używana w suplementach i produktach wzbogaconych. Co istotne, aby organizm mógł przyswoić ten związek, musi on przekształcić kwas foliowy w aktywną formę witaminy B9, czyli wspomniany 5-MTHF. Proces ten może być powolny i nieefektywny, zwłaszcza u osób z mutacjami w genie MTHFR.
- Foliany to naturalnie występujące formy witaminy B9, które organizm przyswaja bezpośrednio. Dzieje się tak, ponieważ są one szybko przekształcane w 5-MTHF w układzie pokarmowych, co jest bardziej efektywne niż przekształcanie syntetycznego kwasu foliowego.
Jak objawia się niedobór kwasu foliowego w ciąży?
Aby zapewnić odpowiedni poziom kwasu foliowego u kobiet w ciąży i karmiących piersią, PTGiP wskazuje, aby przyjmowały one 400-800 µg syntetycznej formy dziennie. Bardzo istotnym nowym zaleceniem jest jednak suplementacja aktywnych folianów (0,4 mg dziennie), choliny oraz witamin B6 i B12 w celu wsparcia prawidłowego funkcjonowania szlaku folianów. Oznacza to, że w preparatach warto szukać właśnie tej drugiej formy witaminy B9.
PTGiP podkreśla przewagę stosowania naturalnie występującej formy folianów (5-MTHF) nad syntetycznym kwasem foliowym, szczególnie w kontekście osób z wariantami genetycznymi wpływającymi na metabolizm folianów. Szlak folianów ma znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania układów i narządów, w tym układu krwiotwórczego, sercowo-naczyniowego oraz nerwowego. Prawidłowość przemian folianów jest jednym z czynników warunkujących prawidłowy rozwój płodu.
W przypadku nieplanowanej ciąży, zaleca się rozpoczęcie suplementacji jak najszybciej po stwierdzeniu ciąży. Kwas foliowy oraz foliany są kluczowe dla prawidłowego rozwoju płodu, zwłaszcza w pierwszych tygodniach, kiedy kształtuje się cewa nerwowa. Idealnie, suplementacja powinna być rozpoczęta na co najmniej miesiąc przed zajściem w ciążę, ale jeśli to nie było możliwe, należy zacząć przyjmować odpowiednie preparaty od momentu, gdy dowiesz się o ciąży.
Jak wpływa zbyt niski poziom kwasu foliowego oraz folianów na zdrowie przyszłej matki? Warto zwrócić uwagę na następujące objawy:
- Przewlekłe zmęczenie,
- Drażliwość i problemy z zasypianiem,
- Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego,
- Spadek apetytu,
- Zmiany zapalne w jamie ustnej i podatność na infekcje,
- Zawroty głowy i problemy z utrzymaniem równowagi.
Ponadto, niedobór kwasu foliowego w ciąży — oprócz nieprawidłowości w budowie cewy nerwowej — może doprowadzić do poronienia, odklejenia się łożyska, przedwczesnego porodu, urodzenia dziecka z niską masą ciała oraz anemii u ciężarnej.
Korzyści z suplementacji folianów od pierwszego tygodnia ciąży. Jaką rolę w organizmie ciężarnej pełnią foliany?
Dlaczego warto zadbać o odpowiedni poziom folianów w diecie? Częściowo już o tym powiedzieliśmy, natomiast w tym akapicie podsumujemy i rozwiniemy wszystkie kwestie.
W kontekście ciąży należy dodać, że procesy metaboliczne związane z witaminą B9 są kluczowe dla syntezy aminokwasów i kwasów nukleinowych, a także dla rozwoju i specjalizacji komórkowej. Dlatego też, zachowanie równowagi w przemianach folianów jest istotne dla zdrowego rozwoju embrionalnego. Jakiekolwiek nieprawidłowości w tych procesach mogą podnieść szanse na defekty rozwojowe u noworodków, w tym anomalie cewy nerwowej, takie jak rozszczepienie kręgosłupa, przepuklina oponowo-rdzeniowa, a także zespół Downa czy rozszczepienie wargi i podniebienia. Nieprawidłowości w metabolizmie folianów mogą również skutkować hiperhomocysteinemią, która zwiększa prawdopodobieństwo komplikacji ciążowych, w tym niskiej wagi urodzeniowej dziecka.
Foliany, a konkretniej szlak folianowy, mają też ogromne znaczenie dla poprawy funkcjonowaniu układów i narządów zarówno płodu, jak i ciężarnej. U kobiet odpowiednia ilość aktywnej formy witaminy B9 wspiera funkcjonowanie układu krwiotwórczego, zmniejszając ryzyko anemii. Suplementacja jest też korzystna dla układu sercowo-naczyniowego, co jest ważne w kontekście ogólnego stanu zdrowia i dobrostanu matki.
Foliany biorą udział w procesie powstawania czerwonych krwinek, które zapobiegają anemii u ciężarnej. Erytrocyty odgrywają kluczową rolę, ponieważ są one odpowiedzialne za transport tlenu do wszystkich komórek ciała, dzięki zawartej w nich hemoglobinie. Anemia występuje, gdy czerwonych krwinek jest za mało lub gdy nie funkcjonują one prawidłowo, co prowadzi do niedotlenienia tkanek.
Publikacja PTGiG podkreśla jednak, że dla usprawnienia szlaku folianów niezbędna jest nie tylko podaż właściwej formy witaminy B9, ale również substancji wspierających ten proces, takich jak cholina oraz witaminy B6 i B12. Suplementacja powinna być więc kompleksowa, a przede wszystkim uwzględniać indywidualny stan zdrowia każdej kobiety.
Warto również pamiętać, ze względu na to, że aktywne foliany są lepiej przyswajalne, ma to ogromne znaczenie dla przyszłych mam, które cierpią na zaburzenia wchłaniania lub mają mutację genu MTHFR, wpływającego na skłonność do zakrzepów. Suplementacja aktywnymi formami folianów, takimi jak 5-MTHF, może ograniczać ryzyko związane z nagromadzeniem niezmetabolizowanego kwasu foliowego (UMFA). Problem UMFA może wystąpić przy suplementacji syntetycznym kwasem foliowym, szczególnie u osób z określonymi wariantami genetycznymi wpływającymi na metabolizm folianów.
Oprócz wspomnianych problemów, zaburzenia metabolizmu folianów mogą prowadzić także do hiperhomocysteinemii i częstszego występowania powikłań ciąży, takich jak poronienia nawracające, zahamowanie wzrostu wewnątrzmacicznego płodu oraz stan przedrzucawkowy.
Podsumowując, foliany są niezwykle ważne dla zdrowia matki i prawidłowego rozwoju płodu, a ich odpowiednia podaż w ciąży jest kluczowa.
Naturalne źródła kwasu foliowego w organizmie. Zalecane dzienne spożycie folianów w ciąży
Prawidłowa podaż kwasu foliowego w czasie ciąży jest niezwykle ważna dla zdrowia matki i prawidłowego rozwoju płodu. Dzienne zapotrzebowanie na kwas foliowy u osób dorosłych, a zwłaszcza u kobiet w ciąży, jest wyższe niż w normalnych warunkach. Zaleca się, aby kobiety w ciąży przyjmowały od 400 do 800 µg folianów dziennie, co wspiera zdrowy poziom folianów w organizmie.
Foliany są najlepiej przyswajalne w naturalnej formie, którą można znaleźć w zielonych warzywach liściastych, cytrusach i strączkach. Wartości RDA dla folianów określają dzienne zapotrzebowanie u osób dorosłych na poziomie 400 µg, ale w przypadku kobiet w ciąży, te wartości są wyższe, aby zapewnić optymalny rozwój dziecka.
Wchłanianie witaminy B9 jest kluczowe dla wielu procesów metabolicznych, w tym dla syntezy DNA i podziału komórek. Dlatego też odpowiednia suplementacja kwasem foliowym lub folianami jest zalecana, aby zapewnić zdrowie matki i dziecka.
Najwięcej folianów można znaleźć w produktach pochodzenia naturalnego, a zwłaszcza w warzywach strączkowych. W poniższej tabeli przedstawiamy zawartość aktywnej formy witaminy B9 w różnych składnikach diety. Jeśli chcesz zadbać o zdrową dietę w ciąży, zadbaj o to, by pojawiły się na Twoim stole!
Produkt spożywczy | Zawartość folianów (µg/100g) |
Ciecierzyca | 340 |
Wątroba wołowa | 330 |
Soja | 280 |
Szpinak | 193 |
Fasola biała | 187 |
Soczewica | 181 |
Natka pietruszki | 170 |
Żółtko jajka | 152 |
Groch | 151 |
Brukselka | 130 |
Jarmuż | 120 |
Brokuły | 119 |
Pamiętaj jednak, że foliany są wrażliwe na obróbkę termiczną, więc najlepiej spożywać powyższe produkty formie surowej lub po bardzo delikatnej obróbce, aby zmaksymalizować ich wartość dla organizmu.
Dlaczego warto suplementować NOYO Pregna, suplement diety z aktywną formą folianów?
Wiesz już, dlaczego w ciąży tak istotna jest suplementacja folianów, wśród których poleca się m.in. 5-metylotetrahydrofolian. Związek ten ma kilka istotnych cech, dzięki którym tak dobrze sprawdza się w suplementacji:
- Wyróżnia się wysoką biodostępnością. 5-MTHF jest naturalnie obecny w osoczu, erytrocytach i osoczu pępowinowym, co ułatwia jego wchłanianie i wykorzystanie przez organizm.
- Bezpośrednio uczestniczy w cyklu przemian metabolicznych folianów.
- Nie ma ustalonych maksymalnych bezpiecznych dawek spożycia 5-MTHF.
- W przeciwieństwie do innych form kwasu foliowego nie maskuje niedoborów witaminy B12.
Podsumowując, w ciąży ważne jest, aby zapewnić odpowiednią ilość folianów, które są dobrze przyswajalne, mają właściwe stężenie we krwi i są efektywnie wykorzystywane przez organizm matki i rozwijające się dziecko. Cykl metaboliczny folianów wpływa bowiem na procesy biosyntezy DNA, przemiany homocysteiny oraz metylację DNA, RNA i histonów.
Zawsze podkreślamy to, jak istotne są dla nas badania oraz skuteczność składników. Cieszymy się, że stanowisko PTGiP potwierdza wiedzę naszych specjalistów — musicie bowiem wiedzieć, że w składzie suplementów z serii NOYO Pregna występuje składnik Quatrefolic®.
Czym różni się Quatrefolic®, sól glukozaminowa (6S)-5-metylotetrahydrofolianu, od wspomnianego 5-MTHF?
Quatrefolic® i 5-MTHF to obie formy aktywnej witaminy B9, ale różnią się strukturą chemiczną i biodostępnością. Quatrefolic® to zaawansowana forma zawierająca sól glukozaminową (6S)-5-metylotetrahydrofolianu, która jest lepiej przyswajalna przez organizm w porównaniu do standardowego 5-MTHF. Dzięki swojej unikalnej formule nasz składnik aktywny jest łatwiej rozpuszczalny w wodzie i może być efektywniej wykorzystywany przez organizm.
Dlatego właśnie NOYO Pregna to świetne wsparcie zdrowia dla mamy i dziecka — zarówno podczas starań o ciążę, w jej trakcie i po porodzie. Jeśli te tematy Cię dotyczą, koniecznie sprawdź nasz suplement!